ວັນວິສາຂະບູຊາ
ຄວາມໝາຍຂອງ ວັນວິສາຂະບູຊາ ຄຳວ່າ ວິສາຂະບູຊາ ຫຍໍ້ມາຈາກຄຳວ່າ “ວິສາຂະປຸຣະນະມີບູຊາ” ແປວ່າ “ການບູຊາໃນວັນເພັນເດືອນວິສາຂະ” ດັ່ງນັ້ນ ວິສາຂະບູຊາ ຈຶ່ງໝາຍເຖິງ ການບູຊາໃນວັນເພັນເດືອນ 6 ລາວ
ການກຳນົດວັນ
ວັນວິສາຂະບູຊາ ກົງກັບວັນຂຶ້ນ 15 ຄ່ຳ ເດືອນ 6 ເຊິ່ງມັກຈະກົງກັບເດືອນ ພຶດສະພາ ຫຼື ມີຖຸນາ ແຕ່ຖ້າປີໃດມີ ເດືອນ 8 ສອງຫົນ ກໍ່ເລື່ອນໄປເປັນວັນຂຶ້ນ 15 ຄ່ຳ ກາງເດືອນ 7 ຫຼື ປະມານເດືອນມີຖຸນາ
ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ໃນບາງປີຂອງບາງປະເທດອາດກຳນົດ ວັນວິສາຂະບູຊາ ບໍ່ກົງກັບຂອງບ້ານເຮົາ ເນື່ອງຈາກປະເທດເຫຼົ່ານັ້ນຢູ່ໃນຕຳແໜ່ງທີ່ຕ່າງໄປຈາກປະເທດເຮົາ ເຮັດໃຫ້ວັນເວລາຄາດເຄື່ອນໄປຕາມເວລາຂອງປະເທດນັ້ນໆ
ປະຫວັດ ວັນວິສາຂະບູຊາ ແລະ ຄວາມສຳຄັນຂອງ ວັນວິສາຂະບູຊາ ວັນວິສາຂະບູຊາ ຖືເປັນວັນສຳຄັນຫຼາຍທາງພຣະພຸດທະສາຫນາ ເພາະເປັນວັນທີ່ເກີດ 3 ເຫດການສຳຄັນທີ່ກ່ຽວກັບວິຖີຊີວິດຂອງ ພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າ ວຽນມາບັນຈົບກັນໃນວັນເພັນ ເດືອນ 6 ແມ່ນວ່າຈະມີຊ່ວງໄລຍະເວລາຫ່າງກັນນັບເວລາຫຼາຍ ສິບປີ ຊຶ່ງເຫດການອັດສະຈັນ 3 ປະການໄດ້ແກ່
ວັນວິສາຂະບູຊາ ເປັນວັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າປະສູດ
ເມື່ອພຣະ ນາງ ສິຣິມະຫາມາຍາ ພຣະມະເຫສີ ຂອງພຣະເຈົ້າສຸດໂທທະນະ ແຫ່ງກຸງກະບິນລະພັດ ທຣົງພຣະຄັນແກ່ຈວນຈະປະສູດ ພຣະນາງປ່ຽນພຣະຣາສຖານໄປປະທັບ ໃນ ກຸງເທວະທະຫະ ເພື່ອປະສູດໃນຕະກຸນຂອງ ພຣະນາງ ຕາມປະເພນີ ນິຍົມໃນສະໄໝນັ້ນ ຂະນະສະເດັດແວ່ ພັກຜ່ອນພຣະອິຣິຍະບົດໃຕ້ຕົ້ນສາລະ ໃນ ສວນລຸ່ມພີນີວັນ ພຣະນາງກໍ່ໄດ້ປະສູດພຣະໂອຣົສ ໃນ ໃຕ້ຕົ້ນສາລະນັ້ນ ຊຶ່ງກົງກັບວັນເພັນເດືອນ 6 ກ່ອນພຸດທະສັກກະຣາຊ 80 ປີ ຄຣັ້ນພຣະກຸມານປະສູດໄດ້ 5 ວັນ ກໍ່ໄດ້ຮັບການຖວາຍພຣະນາມວ່າ “ສິທທັດຖະ” ແປວ່າ “ສົມປາຖະນາ”
ເມື່ອຂ່າວການປະສູດແຜ່ໄປເຖິງອະສິຕະດາບົດ 4 ຜູ້ອາໄສຢູ່ໃນອາສົມເທິງເຂົາຫິມາໄລ ແລະມີຄວາມຄຸ້ນເຄີຍກັບພຣະເຈົ້າສຸດໂທທະນະ ດາບົດຈຶ່ງຍ່າງໄປເຂົ້າເຝົ້າ ແລະເມື່ອເຫັນພຣະຣາຊກຸມານກໍ່ທຳນາຍໄດ້ທັນທີວ່າ ນີ້ຄືຜູ້ຈະຕຣັສຮູ້ເປັນພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າ ຈຶ່ງກລ່າວພຣະຍາກອນວ່າ “ພຣະຣາຊກຸມານນີ້ຈະບັນລຸພຣະສັມພັນຍູຕະຍານ ເຫັນແຈ້ງພຣະນິບພານອັນບໍລິສຸດຢ່າງຍິ່ງ ທຣົງຫວັງປະໂຫຍດແກ່ຊົນເປັນອັນຫຼາຍ ຈະປະກາດທັມມະຈັກພົມມະຈັນຂອງພຣະກຸມານນີ້ຈັກແຜ່ຫຼາຍ” ແລ້ວຂາບລົງແທບພຣະບາດຂອງພຣະກຸມານ ພຣະເຈົ້າສຸດໂທທະນະທອດພຣະເນດເຫັນເຫດການນັ້ນທຣົງຮູ້ສຶກອັດສະຈັນ ແລະເປີ່ຍມປິຕິ ເຖິງກັບຊູດພຣະອົງລົງອະພິວາດພຣະຣາຊກຸມານຕາມຢ່າງດາບົດ
ວັນວິສາຂະບູຊາ ເປັນວັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າຕຣັສຮູ້ ອະນຸຕຕະຣະສັມໂພທິຍານ
ຫຼັງຈາກອອກບວດໄດ້ 6 ປີ ຈົນເມື່ອພຣະຊົນມາຍຸ 35 ພັນສາ ເຈົ້າຊາຍສິດທັດຖະກໍ່ໄດ້ຕຣັສຮູ້ເປັນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ນ ໃຕ້ຮົ່ມໄມ້ສີມະຫາໂພ ຝັ່ງແມ່ນ້ຳເນຣັນຊຣາ ຕຳບົນອຸຣຸເວລາເສນານິຄົມ ໃນຕອນເຊົ້າມືດຂອງວັນພຸດ ຂຶ້ນ 15 ຄ່ຳ ເດືອນ 6 ປີຣະກາ ກ່ອນພຸດທະສັກກະຣາຊ 45 ປີ ປັຈຈຸບັນສະຖານທີ່ຕຣັສຮູ້ແຫ່ງນີ້ເອີ້ນວ່າ ພຸດທະຄະຍາ ເປັນຕຳບົນໜຶ່ງຂອງເມືອງຄະຍາ ແຫ່ງລັດພິຫານຂອງອິນເດຍ ສິ່ງທີ່ຕຣັສຮູ້ ຄື ອຣິຍສັຈສີ່ ເປັນຄວາມຈິງອັນປະເສີດ 4 ປະການຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ຊຶ່ງພຣະພຸດທະເຈົ້າສະເດັດໄປທີ່ຕົ້ນມະຫາໂພ ແລະໄດ້ຈະເລີນສະມາທິພາວະນາຈົນຈິຕເປັນສະມາທິໄດ້ຊານທີ 4 ແລ້ວບຳເພັນພາວະນາຕໍ່ຈົນໄດ້ຊານ 3 ຄື ຍາມຕົ້ນ: ໄດ້ບັນລຸ “ປຸບເພນິວາສານຸຕິຍານ” ຄື ໄດ້ລະນຶກຊາດໃນອະດີດທັງຂອງຕົນ ແລະຜູ້ອື່ນໄດ້ຍາມສອງ: ໄດ້ບັນລຸ “ຈຸຕູປປາຕຍານ” ຄື ການຮູ້ແຈ້ງການເກີດ ແລະດັບຂອງສັບພະສັດທັງຫຼາຍ ດ້ວຍການມີຕາທິບສາມາດເຫັນການຈຸຕິ ແລະອຸບັດຂອງວິນຍານທັງຫຼາຍຍາມສາມ ຫຼືຍາມສຸດທ້າຍ: ໄດ້ບັນລຸ “ອາສະວັກຂະຍານ” ຄື ຮູ້ວິທີກຳຈັດກິເລສດ້ວຍ ອຣິຍສັຈ 4 (ທຸກຂ໌ ສມຸທັຍ ນິໂຣທ ມັຄ) ໄດ້ຕຣັສຮູ້ເປັນພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າ ໃນຄືນວັນເພັນເດືອນ 6 ຊຶ່ງຂະນະນັ້ນພຣະພຸດທະອົງມີພຣະຊົນມາຍຸໄດ້ 35 ພັນສາ
ວັນວິສາຂະບູຊາ ເປັນວັນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າສະເດັດເຂົ້າສູ່ປຣິນິບພານ (ດັບສັງຂານບໍ່ກັບມາເກີດສ້າງຊາດ ສ້າງພົບອີກຕໍ່ໄປ)
ເມື່ອພຣະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ຕຣັສຮູ້ ແລະສະແດງທັມເປັນເວລານານເຖິງ 45 ປີ ຈົນມີພຣະຊົນມາຍຸໄດ້ 80 ພັນສາ ໄດ້ປະທັບຈຳພັນສາ ນ ເວລຸຄາມ ໃກ້ເມືອງເວສາລີ ແຄວ້ນວັດຊີ ໃນລະຫວ່າງນັ້ນທຣົງປະຊວນຢ່າງໜັກ ຄຣັ້ນເມື່ອເຖິງວັນເພັນເດືອນ 6 ພຣະພຸດທະອົງກັບພຣະພິກຂຸສົງທັງຫຼາຍກໍ່ໄປຮັບພັດຕາຫານບິນທະບາດທີ່ບ້ານທ້າວຈຸນທະ ຕາມຄຳຂໍນິມົນ ພຣະອົງສະເຫວີຍສຸກອນມັດທະວະ ທີ່ທ້າວຈຸນທະຕັ້ງໃຈເຮັດຖວາຍກໍ່ເກີດອາພາດລົງ ແຕ່ທຣົງອົດກັ້ນມຸ່ງສະເດັດໄປຍັງເມືອງກຸສິນາຣາ ປະທັບ ນ ປ່າສາລະ ເພື່ອສະເດັດດັບຂັນທ໌ປຣິນິບພານ
ເມື່ອເຖິງຍາມສຸດທ້າຍຂອງຄືນນັ້ນ ພຣະພຸດທະອົງກໍ່ທຣົງປະທານປັຈສິມໂອວາດວ່າ “ດູກອນພິກຂຸທັງຫຼາຍອັນວ່າສັງຂານທັງຫຼາຍຍ່ອມມີຄວາມເສື່ອຍສະຫຼາຍໄປເປັນທຳມະດາ ທ່ານທັງຫຼາຍຈົ່ງຍັງກິດທັງປວງອັນເປັນປະໂຫຍດຂອງຕົນ ແລະປະໂຫຍດຂອງຜູ້ອື່ນໃຫ້ບໍລິບູນດ້ວຍຄວາມບໍ່ປະໝາດເຖີດ” ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍ່ສະເດັດດັບຂັນທ໌ປຣິນິບພານ ໃນຣາຕຣີເພັນເດືອນ 6 ນັ້ນ
ວັນວິສາຂະບູຊາ ເປັນວັນສຳຄັນສາກົນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ
ວັນວິສາຂະບູຊາ ຖືເປັນວັນສຳຄັນທີ່ສຸດທາງພຣະພຸດທະສາສນາ ເນື່ອງຈາກລ້ວນມີເຫດການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຖືກຳເນີດຂອງພຣະພຸດທະສາສນາ ຄື ເປັນວັນທີ່ພຣະສາສດາ ຄື ພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າປະສູດ ຕຣັສຮູ້ ແລະປຣິນິບພານ ດັ່ງນັ້ນພຸດທະສາສນິກຊົນທົ່ວໂລກຈຶ່ງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບວັນວິສາຂະບູຊານີ້ ແລະໃນວັນທີ 13 ທັນວາຄົມ ພ.ສ 2542 ອົງການສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ຍອມຮັບຍັດຕິທີ່ປະຊຸມ ກຳນົດໃຫ້ວັນວິສາຂະບູຊາເປັນວັນສຳຄັນຂອງໂລກ ໂດຍເອີ້ນວ່າ Vesak Day ຕາມຄຳເອີ້ນຂອງຊາວສີລັງກາ ຜູ້ທີ່ຍື່ນເລື່ອງໃຫ້ສະຫະປະຊາຊາດພິຈາລະນາ ແລະໄດ້ກຳນົດວັນວິສາຂະບູຊານີ້ເປັນວັນຢຸດວັນໜຶ່ງຂອງສະຫະປະຊາຊາດອີກດ້ວຍ ທັງນີ້ກໍ່ເພື່ອໃຫ້ຊາວພຸດທົ່ວໂລກໄດ້ມີໂອກາດບຳເພັນບຸນເນື່ອງໃນວັນປະສູດ ຕຣັສຮູ້ ແລະປຣິນິບພານຂອງພຣະບຣົມສາສດາ ໂດຍການທີ່ສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ກຳນົດໃຫ້ວັນວິສາຂະບູຊາເປັນວັນສຳຄັນຂອງໂລກນັ້ນ ໄດ້ໃຫ້ເຫດຜົນໄວ້ວ່າ ອົງສົມເດັດພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າທຣົງເປັນມະຫາບຸຣຸດຜູ້ໃຫ້ຄວາມເມຕຕາຕໍ່ໝູ່ມວນມະນຸດ ເປີດໂອກາດໃຫ້ທຸກສາສນາສາມາດເຂົ້າມາສຶກສາພຸດທະສາສນາ ເພື່ອພິສູດຫາຂໍ້ເທັດຈິງໄດ້ໂດຍບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງປ່ຽນມານັບຖືສາສນາພຸດ ແລະທຣົງສັ່ງສອນທຸກຄົນໂດຍໃຊ້ປັນຍາທິຄຸນໂດຍບໍ່ຄິດຄ່າຕອບແທນ
ການປະກອບພິທີໃນວັນວິສາຂະບູຊາ
ການປະກອບພິທີໃນວັນວິສາຂະບູຊາ ຈະແບ່ງອອກເປັນ 3 ພິທີໄດ້ແກ່
- ພິທີຫຼວງ ຄື ພຣະຣາຊພິທີສຳລັບພຣະມະຫາກະສັດ ພຣະບຣົມສານຸວົງ ປະກອບໃນວັນວິສາຂະບູຊາ
- ພິທີຣາຊດອນ ຄື ພິທີຂອງປະຊາຊົນທົ່ວໄປ
- ພິທີຂອງພຣະສົງ ຄື ພິທີທີ່ພຣະສົງປະກອບສາສນກິຈ
ກິດຈະກຳໃນວັນວິສາຂະບູຊາ
ກິດຈະກຳທີ່ພຸດທະສາສນິກຊົນພຶ່ງປະຕິບັດໃນວັນວິສາຂະບູຊາ ໄດ້ແກ່
- ທຳບຸນໃສ່ບາດ ຢາດນ້ຳອຸທິດສ່ວນກຸສົນໃຫ້ພີ່ນ້ອງທີ່ລ່ວງລັບ ແລະເຈົ້າກຳນາຍເວນ
- ຕຽມຂອງຄາວຫວານໄປທຳບຸນຖວາຍພັດຕາຫານທີ່ວັດ ແລະປະຕິບັດທັມ ຟັງທັມມະເທສນາ
- ປ່ອຍນົກປ່ອຍປາ ເພື່ອສ້າງບຸນກຸສົນ
- ຮ່ວມວຽນທຽນອ້ອມສິມທີ່ວັດໃນຕອນຄ່ຳ ເພື່ອລະນຶກເຖິງຄຸນພຣະພຸດ ພຣະທັມ ພຣະສົງ
- ຮ່ວມກິຈກຳກ່ຽວກັບວັນສຳຄັນທາງພຸດທະສາສນາ
- ຈັດສະແດງນິທົດສະການ ປະວັດ ຫຼືເລື່ອງຄວາມເປັນມາກ່ຽວກັບວັນວິສາຂະບູຊາຕາມໂຮງຮຽນ ຫຼືສະຖານທີ່ຣາຊການນຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ຄວາມຮູ້ ແລະເປັນການຮ່ວມລະນຶກເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງວັນວິສາຂະບູຊາ
- ປະດັບທຸງຊາດ ສາສນາໃນວັດ
- ບຳເພັນສາທາລະນະປະໂຫຍດ
ຫຼັກທັມທີ່ສຳຄັນໃນວັນວິສາຂະບູຊາ ທີ່ຄວນນຳມາປະຕິບັດ
ໃນວັນວິສາຂະບູຊາ ພຸດທະສາສນິກຊົນທັງຫຼາຍຄວນຢຶດໝັ້ນໃນຫຼັກທັມ ຊຶ່ງຫຼັກທັມທີ່ຄວນນຳມາປະຕິບັດໃນວັນວິສາຂບູຊາໄດ້ແກ່
ຄວາມກະຕັນຍູ
- ຄືການຮູ້ຄຸນຄົນ ເປັນຄຸນນະທັມທີ່ຄູ່ກັບຄວາມກະຕະເວທີ ຊຶ່ງໝາຍເຖິງການຕອບແທນຄຸນທີ່ມີຜູ້ເຮັດໄວ້ ຄວາມກະຕັນຍູ ແລະຄວາມກະຕະເວທີນີ້ ເປັນເຄື່ອງໝາຍຂອງຄົນດີ ເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວ ແລະສັງຄົມມີຄວາມສຸກ ຊຶ່ງຄວາມກະຕັນຍູກະຕະເວທີນັ້ນສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບທັງ ບິດາມານດາ ແລະລູກ ຄູອາຈານກັບນັກຮຽນ ນາຍຈ້າງກັບລູກຈ້າງຯລຯ
- ໃນພຣະພຸດທະສາສນາ ປຽບພຣະພຸດທະເຈົ້າດັ່ງກັບບຸພກາຣີ ຜູ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນທາງຫຼຸດພົ້ນແຫ່ງຄວາມທຸກ ດັ່ງນັ້ນພຸດທະສາສນິກຊົນຈຶ່ງຄວນຕອບແທນດ້ວຍຄວາມກະຕັນຍູກະຕະເວທີດ້ວຍການທຳນຸບຳລຸງພຣະພຸດທະສາສນາ ແລະດຳລົງພຣະພຸດທະສາສນາໃຫ້ຢູ່ສືບໄປ
ອຣິຍສັຈ 4 ຄືຄວາມຈິງອັນປະເສີດ 4 ປະການທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າທຣົງຕຣັສຮູ້ໃນວັນວິສາຂະບູຊາ ໄດ້ແກ່
- ທຸກ ຄື ປັນຫາຂອງຊີວິດ ສະພາວະທີ່ທົນໄດ້ຍາກ ຊຶ່ງທຸກຂັ້ນພື້ນຖານ ຄື ການເກີດ ແກ່ ແລະຕາຍ ລ້ວນເປັນສິ່ງທີ່ທຸກຄົນຕ້ອງຜະເຊີນ
- ສະມຸທັຍ ຄື ຕົ້ນເຫດຂອງປັນຫາ ຫຼືສາເຫດຂອງການເກີດທຸກ ແລະສາເຫດສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປັນຫາເກີດຈາກ “ຕັນຫາ” ອັນໄດ້ແກ່ ຄວາມຢາກໄດ້ຕ່າງໆຢ່າງບໍ່ມີທີ່ສິ້ນສຸດ
- ນິໂຣທ ຄື ຄວາມດັບທຸກ ເປັນສະພາບທີ່ຄວາມທຸກໝົດໄປ ເພາະສາມາດດັບກິເລສ ຕັນຫາ ອຸປາທານອອກໄປໄດ້
- ມັຄ ຄື ຫົນທາງທີ່ນຳໄປສູ່ການດັບທຸກ ເປັນການປະຕິບັດເພື່ອແກ້ປັນຫາ ມີ 8 ປະການ ໄດ້ແກ່ ຄວາມເຫັນຊອບ ດຳຣິຊອບ ວາຈາຊອບ ກະທຳຊອບ ລ້ຽງຊີບຊອບ ພະຍາຍາມຊອບ ລະນຶກຊອບ ຕັ້ງຈິຕໝັ້ນຊອບ
ຄວາມບໍ່ປະໝາດ
- ຄືການມີສະຕິຕລອດເວລາ ບໍ່ວ່າຈະເຮັດອັນໃດ ເວົ້າອັນໃດ ຄິດອັນໃດ ລ້ວນຕ້ອງໃຊ້ສະຕິ ເພາະສະຕິຄືການລະນຶກໄດ້ ການລະນຶກໄດ້ຢູ່ສະເໝີຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາໃຊ້ຊີວິດຢ່າງບໍ່ປະໝາດ ຊຶ່ງຄວາມປະໝາດນັ້ນຈະເຮັດໃຫ້ເກີດປັນຫາຫຍຸ້ງຍາກຕາມມາ ດັ່ງນັ້ນໃນວັນນີ້ພຸດທະສາສນິກຊົນຈະພາກັນນ້ອມລະນຶກເຖິງຄຸນພຣະພຸດທະເຈົ້າ ພຣະທັມ ແລະພຣະສົງ ດ້ວຍຄວາມມີສະຕິ
- ວັນວິສາຂະບູຊາ ນັບວ່າເປັນວັນທີ່ມີຄວາມສຳຄັນສຳລັບພຸດທະສາສນິກຊົນທຸກຄົນ ເປັນວັນທີ່ມີການເຮັດພິທີພຸດທະບູຊາ ເພື່ອເປັນການນ້ອມລະນຶກເຖິງພຣະວິສຸດທິຄຸນ ພຣະປັນຍາຄຸນ ແລະພຣະມະຫາກະຣຸນາທິຄຸນ ຂອງພຣະສັມມາສັມພຸດທະເຈົ້າທີ່ມີຕໍ່ມວນມະນຸດ ແລະສັບພະສັດ ອີກທັງເພື່ອເປັນການລະນຶກເຖິງເຫດການອັນໜ້າອັດສະຈັນທັງ 3 ປະການ ທີ່ມາບັງເກີດໃນວັນດຽວກັນ ແລະນຳຫຼັກທັມຄຳສັ່ງສອນຂອງພຣະພຸດທະອົງມາເປັນແນວທາງການປະຕິບັດໃນການດຳລົງຊີວິດ
