องค์การสนธิสัญญาการป้องกันร่วมกันแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ Seato ระบบพันธมิตรนี้ถูกผลักดันโดยสหรัฐอเมริกาที่ต้องการเครื่องมือสกัดกั้นการขยายตัวของฝ่ายคอมมิวนิสต์ในภูมิภาคนี้ ตามความวิตกกังวลหลักของสหรัฐ

เมื่อวันที่ 8 กันยายน ค.ศ.1954ได้มีการตั้ง องค์การสนธิสัญญาป้องกันภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ซีโต้) ขึ้น แต่ต่อมาภายหลัง สหรัฐอเมริกา ได้ประสบกับความพ่ายแพ้และต้องถอนทหารออกจาก เวียดนาม และรัฐบาลที่สหรัฐอเมริกา สนับสนุนประสบความพ่ายแพ้ทั้งในเวียดนาม ลาว และ กัมพูชา และซีโต้ก็หมดความจำเป็นในฐานะเครื่องมือในการดำเนินนโยบายต่างประเทศของสหรัฐอเมริกา ในภูมิภาคนี้ ซีโต้จึงได้ถูกยุบเลิกไป

องค์การสนธิสัญญาป้องกันภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (สปอ. หรือ ซีโต้) ( Southeast Asia Treaty Organization – SEATO) เป็นองค์การที่ก่อตั้งขึ้นตาม สนธิสัญญามะนิลา ลงนามเมื่อวันที่ 8 กันยายน ค.ศ.1954 ณ กรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์ ในช่วงสงครามเย็น ต่อสู้กับกองทัพของพรรคคอมมิวนิสต์ ในภูมิภาคนี้

โดยมี 8 ประเทศ คือ

สหรัฐอเมริกา
สหราชอาณาจักร
ประเทศฝรั่งเศส
ประเทศออสเตรเลีย
ประเทศนิวซีแลนด์
ประเทศปากีสถาน
ประเทศไทย
ประเทศฟิลิปปินส์

ในภาคอารัมภบทของสัญญานี้ บรรดาประเทศสมาชิกต่างแสดงความปรารถนาที่จะประสานความพยายามของตนที่จะป้องกันร่วมกัน เพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งสันติภาพและความมั่นคง โดยเฉพาะข้อ 4 ของสนธิสัญญาเป็นข้อสำคัญที่สุด คือ แต่ละประเทศภาคีคู่สัญญาตกลงเห็นพ้องกันว่า หากดินแดนของประเทศใดถูกรุกรานจาการโจมตีด้วยกำลังอาวุธ ประเทศภาคีทั้งหมดที่เหลือจะถือว่าเป็นอันตรายร่วมกัน และจะปฏิบัติการเพื่อเผชิญหน้ากับอันตรายร่วมกัน หรือถ้าหากพื้นที่ภายในเขตครอบคลุมของสนธิสัญญาถูกคุกคามด้วยประการใด ๆ ประเทศภาคีทั้งหมดจะปรึกษากันในทันที เพื่อตกลงในมาตรการเพื่อการป้องกันร่วมกัน

อย่างไรก็ตาม ซีโต้ประสบความล้มเหลวในการเข้าแทรกแซงความขัดแย้งในประเทศลาวและเวียดนาม

ซีโต้ยุบเลิกอย่างเป็นทางการเมื่อ 30 มิถุนายน 1977 เนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองของโลกได้เปลี่ยนไปมาก สหรัฐอเมริกาพ่ายแพ้ในสงครามเวียดนามและรัฐบาลที่อเมริกาสนับสนุนประสบความพ่ายแพ้ทั้งในเวียดนาม ลาว และกัมพูชา และทำให้องค์การซีโต้หมดความจำเป็นในฐานะเครื่องมือในการดำเนินนโยบายต่างประเทศของสหรัฐอเมริกาในภูมิภาคนี้

สำนักงานใหญ่ขององค์การเคยตั้งอยู่ที่กรุงเทพมหานคร โดย มีนายพจน์ สารสิน จากประเทศไทย ดำรงตำแหน่งเลขาธิการทั่วไป ซึ่งเป็นตำแหน่งผู้นำอย่างเป็นทางการขององค์การ ตั้งแต่ พ.ศ. 1957 ถึง 1964

ปัจจุบันนี้บริเวณที่เคยเป็นที่ตั้งสำนักงานใหญ่ขององค์การ ที่ถนนศรีอยุธยา ได้กลายเป็นที่ตั้งของ กระทรวงการต่างประเทศของประเทศไทย

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *